Established institutions and policies of dealing with religious diversity in liberal democratic states are increasingly under pressure. Practical politics and political theory is caught in a trap between a fully secularized state (strict separation of state and politics from completely privatized religions based on an idealized version of American denominationalism or French republicanism) and neo-corporatist or 'pillarized' regimes of selective cooperation between states and organized religions. The book offers an original, comprehensive conceptual, theoretical and practical approach to problems of governance of religious diversity from a multi-disciplinary perspective combining moral and political philosophy, constitutional law, history, sociology and anthropology of religions and comparative institutionalism. Proposals of associative democracy - a moderately libertarian, flexible version of democratic institutional pluralism - are introduced and scrutinized whether they can serve as as plausible third way overcoming the inherent deficiencies of the predominant models in theory and practice.

Gevestigde liberaaldemocratische instituties en beleid staan door nieuwe religieuze minderheden, met name moslims, onder toenemende druk. Het lijkt alsof praktische politiek en politieke theorie moeten kiezen tussen een volledig geseculariseerde staat - een strikte scheiding tussen staat/politiek en volledig geprivatiseerde godsdiensten, gebaseerd op een geïdealiseerd model van de VS of van Frans-republikeinse laïcité - enerzijds, of verzuilde systemen van selectieve samenwerking tussen staat en kerken anderzijds. Secularism or Democracy presenteert een nieuwe conceptuele, theoretische en praktische benadering van oude en recente problemen in de omgang met religieuze diversiteit. Het verbindt ethische en politiek-filosofische perspectieven met constitutioneel recht, geschiedenis, godsdienst-sociologie en -antropologie, en vergelijkend institutionalisme. Voorstellen uit de traditie van associatieve democratie - een vrijzinnige, flexibele versie van een democratisch, institutioneel pluralisme - bieden een 'derde weg' die belooft de tekortkomingen van de dominante modellen in theorie en praktijk te vermijden.